De lijn van Lieberman

Zal het project van de ondergrondse muur langs de Gazastrook eindigen zoals de Bar-Lev lijn deed? Wat is de werkelijke betekenis van Ruslands recente beweging in de steun-overeenkomst die met de VS is gesloten? Alles zal worden onthuld in de wekelijkse column van Amir Rapaport.

Amir Rapaport | 15 september 2016

In de geschiedenis van de staat Israël is een flink aantal noodlottige (en dure) besluiten opgenomen die werden genomen met een minimum aan openbare discussie of helemaal geen openbare discussie.

Zoals altijd herhaalt de geschiedenis zich: een ambitieus project waarbij een ondergrondse betonnen muur rond de Gazastrook wordt opgetrokken is onlangs van start gegaan. Hoewel dit project zal uitgroeien tot één van de duurste projecten in Israëls geschiedenis, en hoewel de twijfels en bezorgdheid over de doeltreffendheid ervan al net zo diep gaan als de muur zelf – is het publieke debat rond dit project minimaal geweest. Het is eerlijk om te zeggen dat maar heel weinig mensen zich bewust zijn van het bestaan van dit project. Hier zijn een paar details over dit gigantische project.

De muur in kwestie is bedoeld om de hele Gazastrook te omringen – een lengte van 60 km. En hij zal een diepte van tientallen meter bereiken.

Een minimale sectie zal in eerste instantie worden opgericht; kosten niet minder dan 600 miljoen shekel. De helft van deze financiering zal komen uit de begroting van het Ministerie van Defensie, terwijl de andere helft zal worden verstrekt door middel van een speciale begroting van het Ministerie van Financiën. De stijging van de prijs van het bouwproces zal in het beste geval zijn zoals gepland. Zelfs als de prijs na verloop van tijd verbetert, zal er een lange periode van tijd nodig zijn om de muur te voltooien. De totale kosten zullen oplopen tot in de miljarden – vele miljarden.

De muur-project is gekoppeld – vanzelfsprekend – aan de pogingen om een oplossing te vinden voor de dreiging van ondergrondse tunnels. Deze dreiging bestaat al decennia lang en miljarden zijn al besteed in een poging een oplossing te bieden via ontelbare aantal ideeën (bijvoorbeeld, de inplant van duizenden ondergrondse sensoren). De verandering die is teweeggebracht door operatie Protective Edge in de zomer van 2014, bracht het besef dat de tunnels niet langer slechts een "overlast" zijn, maar een acute en aanzienlijke bedreiging die ertoe zouden kunnen leiden dat de bewoners van de Joodse nederzettingen rond de Gazastrook hun huizen zouden verlaten.

Dus bevorderde de Israëlische defensie-instelling in de twee jaar die zijn verstreken sinds de operatie Protective Edge tientallen programma's, in een poging een oplossing te vinden tegen de dreiging van de tunnel, met inbegrip van een project onder leiding van Elbit Systems. Ook andere technologische en operationele inspanningen werden gedaan in verband met de dreiging van de tunnel. Sommige waren effectief, andere niet. Wij zijn niet in staat om die uit te werken vanwege voor de hand liggende redenen.

De beslissing om te kiezen voor de bouw van een ondergrondse muur was nogal een verrassing. Om de muur te bouwen, is gespecialiseerde apparatuur aangeschaft, om te kunnen graven en enorme hoeveelheden beton erin te gieten. De beslissing was in het geheim genomen door de regering. De Minister van Defensie Avigdor Lieberman drukte het project er krachtig door. Echter, binnen de leiding van Defensie is de steun voor het project veel minder massaal.

Wat zijn de pro's? De factoren die hebben geleid tot het besluit van de bouw van de muur onder de grond is het concept van bepaalde partijen binnen het Ministerie van Defensie, waarbij uiteindelijk een fysieke barrière de beveiliging biedt. De systemen van de hekken langs het grootste deel van de "groene lijn", en langs de grens met Egypte in het zuiden, wordt beschouwd als een succes. De persoon die verantwoordelijk is voor deze projecten, die met heel zijn hart gelooft in hek-systemen, is de oudst-dienende IDF-officer, brigadegeneraal Eran Ophir.

Er is echter een groot verschil tussen een hek met een hoogte van enkele meters boven de grond en een betonnen wand onder de grond. Om deze reden waren er nogal partijen binnen Defensie, met inbegrip van het IDF en MAFAT (de IMOD Weapon System en technologische infrastructuur onderzoek & ontwikkeling administratie), die bezwaar maakten tegen dit project. Hun stem kan niet worden gehoord als er geen openbare discussie wordt gevoerd met betrekking tot deze kwestie.

Dus is het project van start gegaan terwijl het nog onduidelijk is waar het toe zal leiden: als het proces mislukt, gaat er 600 miljoen ILS door de afvoer. Als het lukt, zullen er enorme budgetten nodig zijn, en dat op een schaal van landelijke projecten die teruggaan tot de vroegere dagen van de staat Israël, zoals de Israel National Water Carrier.

Blijkbaar omvat het proces voor het oprichten van een betonnen muur de inplant van heel wat geavanceerde sensoren, maar de belangrijkste zorg is dat de tunnelgravers van Hamas kundig zijn voor doordringen van de muur terwijl de IDF niet in staat is om alle punten te zien waar de muur wordt geschonden.

De krachtige activiteiten die zijn gekoppeld aan de proefsectie van de muur zijn duidelijk zichtbaar in de buurt van de Gazastrook. Overeenkomstig de uitdaging is de technische apparatuur die wordt gebruikt van monsterlijke proporties. Het bedrijf dat bekroond is met het leeuwendeel van de begroting van de bouw van de proefsectie is Solel Boneh. In het geval de beslissing wordt genomen om de muur te voltooien rond de gehele omtrek van de Gazastrook, zullen drie verschillende aannemers worden geselecteerd door middel van een inschrijving en vervolgens tegelijkertijd samen moeten werken.

De gigantische omvang van dit project heeft geleid tot de opkomst van een sterke lobby van defensie-industrieën en bouwbedrijven die sterk geïnteresseerd zijn in het bestaan van het project. Het project is ook bedoeld om de terechte zorgen van de bewoners van de zuidelijke regio te kalmeren met betrekking tot de dreiging van de tunnels. Het kan de regering helpen om de politieke druk te verlichten, "om alles te doen wat mogelijk is", en een oplossing te vinden voor de dreiging van de tunnels. Maar zal de muur van Gaza een effectieve verdedigingsmuur zijn? Dit is verre van zeker.

Poetins tactiek

Hier een andere beweging van aanzienlijk regionale belang, dat maar minimale aandacht heeft gekregen van de media: met het oog op een komende overbalans in de burgeroorlog in Syrië, nemen de Russen een initiatief om de oprichting van een permanente vliegbasis op Syrische bodem na te streven.

De persoon die de schijnwerpers op dit programma richtte en dit aan het Russische Parlement heeft voorgelegd om de oprichting toe te staan van een nieuwe vliegbasis is (Yasha) Jacob Kedmi, voorheen hoofd van de organisatie van de Nativ in de Sovjet-Unie. Volgens Kedmi zal vanuit een strategisch oogpunt, een permanente basis kunnen voorzien in een bescherming in de lucht voor de Russische marineschepen die in de Middellandse Zee opereren (waarvan sommige zijn gekoppeld aan de Russische marinebasis in Lattakia). Dit zal de regio ingrijpend veranderen.

Naast de inrichting van de vliegbasis (in tegenstelling tot het inzetten van Russische vliegtuigen op een tijdelijke vliegbasis in Syrië, wat vele maanden geleden al had plaatsgevonden), voerden de Russen uitgebreide marine-manoeuvres uit in de afgelopen paar dagen met de Chinese marine. Dus terwijl de wereld vorige week de aandacht had bij de overeenkomst die was bereikt (of niet) door de VS en Rusland met betrekking tot een wapenstilstand in de burgeroorlog in Syrië, lijkt het erop dat de Russische President Vladimir Putin profiteert van de voorverkiezingen die de Amerikaanse regering heeft verlamd, om militaire bewegingen van strategisch belang over de hele wereld te maken.

De steunovereenkomst tussen de VS en Israël

Ook dit gebeurde er vorige week: na een lange vertraging werd eindelijk de nieuwe VS-Israël overeenkomst voor steun voor een tienjaars periode vanaf 2017 ondertekend.

Deze column meldde maanden geleden al dat het toekomstige steunpakket van ongeveer 3,8 miljard dollar per jaar, een bedrag dat alle elementen bevat, met inbegrip van dergelijke speciale projecten als de Arow en Iron Dome zal zijn. De Amerikanen hebben hun voorwaarden verstevigd met betrekking tot de wijze van welk deel van de steunfondsen mag worden gebruikt buiten de VS.

Ondanks het feit dat de onderhandelingen vermoeiend zijn geweest en dat er uiteindelijk geen echte verrassingen kwamen met betrekking tot de overeenkomst, zal de uiteindelijke ondertekening van deze overeenkomst het gemakkelijker maken voor het IDF om direct verschillende projecten te starten, met inbegrip van de primaire aanbestedingen van het project waarvoor het merendeel van de begroting bedoeld is - de verwerving van de nieuwe F-35-straaljagers, door IAF Adir genoemd.

Het eerste Adir vliegtuig zal naar verwachting worden overgedragen aan de IAF in december. Tegen het einde van volgend jaar zal de IAF 8 Adir straaljagers hebben. De Israëlische regering heeft tot nu toe besloten tot de aankoop van 33 toestellen. De IAF wil gebruik maken van de begroting ter aanvulling van de verwerving van 17 extra vliegtuigen (waardoor het totaal komt op 50 F-35 straaljagers, die deel uitmaken van twee eskaders).

De echte strijd binnen Defensie zal worden gevoerd over de vraag of de VS hulpmiddelen zouden worden gebruikt voor de aankoop van een derde eskader van Adirs, of ten minste één helft van een extra squadron.

Bron: The Lieberman Line | Israel Defense