Artikel

Er is weinig wat Europa kan doen met betrekking tot de nieuwe dictatuur die oprijst voor haar deur. Duitsland biedt dissidenten asiel aan. Maar asiel kan alleen aan een individu worden gegeven, dus als voorlopige oplossing voor een paar Turken, terwijl Erdogans doel miljoenen is.

Bilaterale betrekkingen met NAVO-bondgenoot Turkije staan waarschijnlijk niet op de lijst van de top-50 prioriteiten van de nieuwgekozen president Donald Trump. Ook niet wanneer Trumps diplomaten zullen moeten werken met Turkije over kwesties die snel prominent zullen worden - zoals Syrië - dan zullen ze moeten omgaan met een man die zegt dat hij het niet erg vindt om een dictator te worden genoemd.

In plaats van een westerse democratie te zijn in de Europese Unie - waarvoor Turkije heeft lang gestreden om te kunnen toetreden als een volwaardig lid - gaat Turkije er steeds meer uitzien als het Noord-Korea van Kim Jong-Un. Zeer recent plaatste het World Justice Project Turkije als nr. 99 van 113 landen op de lijst van Rule of Law Index 2016, nog lager dan Myanmar en Iran. De index meet de naties met betrekking tot beperkingen op de bevoegdheden van de regering, de afwezigheid van corruptie, openbaarheid van bestuur, fundamentele rechten, orde en veiligheid, regelgevende handhaving en civiele en strafrechtelijke rechtvaardigheid.

Turkije is nu ook 's werelds grootste betreffende opsluiting van journalisten en academici.

Het heeft ook de titel van 's werelds grootste gevangenzetter van politici van de oppositie. Een dozijn wetgevers van de pro-Koerdische, oppositie Peoples' Democratic Party (HDP) werd op 4 november aangehouden omdat zij weigerden te getuigen in strafzaken. Premier Binali Yildirim zei dat democratisch gekozen ambtenaren normaal gesproken alleen uit hun ambt kunnen worden gedwongen bij een verkiezing, maar dat ambtenaren die gemengd zijn met "terrorisme" en het stimuleren, moeten de gerechtelijke procedure ondergaan. Turkse Officieren van Justitie begonnen tegen meer dan 50 HDP-leden van het Parlement een rechtszaak, nadat de wetgever er voor had gestemd om hun immuniteit te schrappen in bepaalde gevallen. Turkse ambtenaren zeggen dat de HDP-wetgevers werden aangehouden omdat ze weigeren te getuigen in hun dossiers.

Op dezelfde dag dat de Turkse politie de Koerdische wetgevers aanhield, beperkte Turkije de toegang tot meerdere sociale mediadiensten in het hele land, met inbegrip van Facebook, Twitter en YouTube. Beperkingen op de berichtenservices van WhatsApp, Skype en Instagram werden ook waargenomen, met het geldig verklaren van wijdverbreide gebruikersklachten over WhatsApp, dat de dienst faalde in Turkije. Het was de eerste keer dat Turkije landelijke beperkingen instelde op de sociale media.

De Turkse regering voegt regelmatig toe aan de lijst van echte of gefantaseerde vijanden. Toen een aantal buitenlandse diplomaten deelnam aan de vergadering op 8 november van de HDP parlementaire groep, veroordeelde de Turkse Minister van Justitie, Bekir Bozdag, de gezanten onmiddellijk voor ondersteuning van de pro-Koerdische partij. Bozdag beweerde dat de diplomaten van de regeringen (België, Luxemburg, Griekenland, Finland, Oostenrijk en de EU) faalden om hun steun te betonen voor Turkije in de strijd tegen het "terrorisme". Premier Binali Yildirim zei: "De plicht van de ambassadeurs is niet het steunen van de separatisten, maar de soevereine rechten van het land waarin zij werken."

Volgens de Minister van Binnenlandse Zaken, Suleyman Soylu, vertegenwoordigen die wetgevers "een inzicht dat genesteld is binnen een terroristische organisatie".

Al met al is het een exponentiële groei in de politieke afstand van Turkije met Europa en het Westen. De EU zei dat een aantal zaken in de Turkse wetgeving met betrekking tot fundamentele rechten "niet overeenkomstig de Europese normen" waren en hebben hun "ernstige bezorgdheid" uitgedrukt over de arrestaties. "De antiterreurwet [in Turkije] is niet in overeenstemming met de verworven [EU-] normen betrekking tot het toepassingsgebied en de definities, en in de toepassing ervan rijzen ernstige bezwaren over de fundamentele rechten," zegt het blok. Maar er was meer kritiek in Brussel.

Een jaarlijkse voortgang-verslag heeft ongewoon hard getroffen en rapporteerde een "ernstige bezorgdheid" over Turkije's hardhandige optreden tegen de tegenstanders sinds de mislukte staatsgreep van 15 juli. Turkije heeft de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht onderuit gehaald, de vrijheid van meningsuiting en andere fundamentele democratische normen, aldus het rapport.

Johannes Hahn van de EU, en hoogste ambtenaar voor uitbreiding, merkte de ernst van de staatsgreep-poging op [tegen Erdogan], maar zei:

"De grote schaal en de collectieve aard van de maatregelen die zijn genomen in de afgelopen maanden heeft tot zeer ernstig bezorgdheid geleid. Turkije als een kandidaat-lidstaat moet voldoen aan de hoogste normen op het gebied van de rechtsstaat en de fundamentele rechten. In dit jaarverslag wijzen wij daarom op Turkije's achteruitgang op het gebied van de rechtsstaat en de grondrechten."

Het verslag lokte alleen maar meer Turks chagrijn uit. Terwijl zijn regering het verslag afwees, beoordeelde Erdogan het inhoudelijk als "schaamteloos". Dat was voor niemand verrassend. Slechts een paar dagen eerder zette Erdogan zijn denken duidelijk uiteen: "Het kan me niet schelen als ze me een dictator noemen. Ik maak me zorgen over wat mijn volk over mij heeft te zeggen."

Er is weinig wat Europa kan doen tegen de nieuwe dictatuur die opkomt aan haar deur. Duitsland biedt de dissidenten asiel aan. Michael Roth, staatssecretaris bij het Duitse Ministerie van Buitenlandse Zaken, zei dat Duitsland openstaat voor het aanbieden van bescherming voor Turken die "politiek worden vervolgd" door de regering van Erdogan. Hij zei: "Alle critici in Turkije moeten weten dat de Duitse regering staat in solidariteit met hen." Asiel kan echter alleen individueel zijn, een voorlopige oplossing voor een paar Turken, ook wanneer Erdogan zich richt op miljoenen.

Met een kapitein die niet erg vindt een dictator te worden genoemd, gaat Turkije eruit zien als een langzaam zinkend schip met een meerderheid van passagiers aan boord, die dansen van vreugde, terwijl een stille minderheid systematisch wordt geïntimideerd door de bemanning.

Burak Bekdil, gevestigd in Ankara, is een Turkse columnist voor de krant Hürriyet en een medewerker aan het Midden-Oosten-Forum.

Trumps moeilijke bondgenoot in Ankara