www.wimjongman.nl
Analyse: Generaals niet langer immuun voor kritiek van politici
Door Yossi Melman - 10 mei 2016
IDF-generaal in een toespraak als een bom: Israël vandaag toont tekenen van het Duitsland van de jaren 1930. Netanyahu: De opmerkingen van de generaal waren 'schandalig en minachten de herinnering aan de Holocaust.'
Terwijl Israël de 68e verjaardag van zijn bestaan viert, is het IDF - ooit een verenigende kracht in de lastige segmenten van de Israëlische samenleving - een politieke speelbal geworden.
De tijd vóór de Onafhankelijkheidsdag van Israël wordt meestal gekenmerkt door met suiker beklede zinnen, in een kunstmatig streven naar eenheid en verzoeningsgezindheid tonen, en proberen de breuklijnen te genezen tussen de verschillende sectoren van de samenleving.
Meestal torent hoog boven dit alles uit de omhelzing van wat waarschijnlijk het enige is van wat nog steeds de scheuren aan elkaar kan lijmen – het IDF.
Dat echter is niet het geval dit jaar, nu Israël zijn 68e jaar van bestaan viert.
Een reeks van leger-gerelateerde incidenten hebben de sfeer bedorven en de verdeeldheid onder de Israëli's getoond, en hoe politici, waaronder ministers, niet aarzelen om tegen de hogere echelon van de IDF in te gaan als dat past bij hun smalle politieke agenda.
De incidenten manifesteren ook de toenemende wig tussen het veiligheidsestablishment en de regering onder leiding van premier Benjamin Netanyahu, waar het gaat om vragen aangaande de democratische waarden, de militaire ethiek en gedragscode, en verantwoordelijkheden in oorlogstijd.
Het begon met het ongekende luidruchtige debat over het onwettige en onnodige afschieten van een Palestijn door een soldaat die op de plek na 11 minuten was aangekomen, nadat het allemaal al voorbij was, en die schoot en de gewonde terrorist doodde.
Stafchef van luitenant-generaal Gadi Eisenkot haastte zich om het doden te veroordelen. En de openbare aanklager van de IDF had hem eerst aangeklaagd voor moord, maar veranderde later de aanklacht in doodslag en onbetamelijk gedrag.
Rechtse politici bekritiseerden Eisenkot en het besluit, en begonnen een sociale media campagne om hem vrij te krijgen. Minister van Defensie Moshe Ya'alon verdedigde het leger en de retorische vraag: gehoorzamen we de rechtsstaat en militaire ethiek, of veranderen we in een regime gedomineerd door bendes? Netanyahu zat voor een tijdje op het hek om te wachten en te zien waar de wind heen blies, voordat hij met tegenzin halfhartige steun betoonde aan het IDF en tegelijkertijd de soldaat zijn vader belde om zijn medeleven te betuigen.
Het tweede controversiële incident was toen adjunct chef-staf majoor-generaal Yair Golan een toespraak hield tijdens een traditionele ceremonie ter gelegenheid van de Holocaust Herinnerings Dag waarin hij ten opzichte van enkele trends in de Israëlische samenleving - over racisme, onverdraagzaamheid, haat en aanzetten daartoe - verwees naar Duitsland in de jaren 30-er en 40-er jaren, en werd meteen onder vuur genomen met veroordelingen van rechtse ministers onder leiding van Netanyahu.
Cultuur en Sport Minister Miri Regev ging een stap verder, en riep op hem te ontslaan, hoewel centrum- en linkse politici zich haastten om hem te steunen en beweerden dat hij de waarheid sprak.
Golan had zorgvuldiger geweest kunnen zijn in het kiezen van zijn metaforen en vergelijkingen, maar zijn toespraak bewees ook dat Israëlische politici de stijl ontbreekt van understatements om zelf actoren te zijn in de sociale media, en geen verantwoordelijke leiders.
Maar deze twee gevallen dienden alleen als voorspel voor het echte werk - het kwaad bloed en gedraai rond het eruit voortkomende verslag van de controleur van de staat over de Gaza-oorlog van 2014.
Een lek over het ontwerpverslag, wat beweerde dat het hard zal zijn voor Netanyahu, Ya'alon, en de chef-staf Lt.-Gen. Benny Gantz over hun voorbereidingen betreffende de dreiging van de Hamastunnels in Gaza, en voor het niet correct informeren van het kabinet over de situatie.
Oppositieleiders en critici van Netanyahu gebruiken de gelegenheid om uitleg te vragen, en zelfs om het ontslag van de minister-president voor zijn falen.
Terwijl Ya'alon en Gantz zwegen, begonnen de kringen rond Netanyahu commentaar te geven: "De Controleur van staat was geen belangrijke persoon" om te laten doorschemeren dat de minister-president bezorgd werd over de tunnels en met de vinger wijst naar een falen van de generaals.
Men kan zich slechts afvragen wat er zal gebeuren over een paar weken, wanneer het echte en volledige verslag wordt gepubliceerd, als dit al de reactie is op een uitgelekt concept, waarvan de authenticiteit nog twijfelachtig is.
Dit zijn slechts enkele van de tekenen, terwijl het land zich voorbereidt op het vieren van een nieuwe mijlpaal-verjaardag, van het onvermogen van de Israëli's om een gemeenschappelijke grond te vinden en een consensus over hun meest cruciale kwesties van oorlog en vrede, en hoe gezamenlijk verder te gaan met het land in de richting van een betere toekomst.
printen??? spaar papier en inkt.