Turkije met twee gezichten toont zijn ware kleuren.
5 januari 2016 - Robert Ellis
De Turkse president Erdogan heeft verwezen naar het Duitsland van Hitler als een model voor een nieuw presidentieel systeem. Maar dit mag dan ook geen verrassing wezen.
Totalitaire leiders in de 20e eeuw werden bekend als Der Führer (Duitsland), Il Duce (Italië), Generalissimo (Spanje) en El Maximo Lider (Cuba). En nu heeft het neo-Ottomaanse Turkije zijn 'Reis' (grote leider), Recep Tayyip Erdogan. Er zal zelfs een Turkse film komen over Erdogan met dezelfde titel.
Na de nederlaag van het Ottomaanse Turkije in de Eerste Wereldoorlog hebben de Turkse generaal Mustafa Kemal en zijn collega-nationalisten in 1923 de basis gelegd voor een moderne, seculiere republiek, maar dit proces is geleidelijk aan teruggedraaid sinds Erdogan en zijn AKP (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) aan de macht kwamen in 2002.
Met de AKP aan de macht kwam de belofte van een zuiver bestuur, maar het duurde niet lang of het was 'business as usual' met amnestie voor belastingfraude en een gewijzigd publiceren van aanbestedingsrecht om de staatsoffertes ondoorzichtig te maken.
De AK-partij zette zich in voor onbalans door de hervormingen van Atatürk te herstellen en de rol van religie in het openbare leven te herstellen. Zowel de preambule en artikel 24 van de seculiere grondwet van Turkije bepalen dat niemand mag worden toegestaan om religie te exploiteren met het doel van persoonlijke of politieke invloed, maar toch is dit precies wat ze gedaan hebben.
Vier jaar geleden verklaarde Erdogan dat het doel van de AK-partij was om een religieuze generatie te laten verrijzen, en dit is het waarmee ze goed op weg zijn om te doen. Er is een explosieve toename in de begroting van het Directoraat voor Religieuze Zaken en van het aantal Koran-cursussen, welke is toegewezen. Religieuze middelbare scholen (imam-hatip scholen) spelen ook een belangrijke rol in de plannen van de AKP om de Turkse samenleving te veranderen.
In 2002 hadden ze 60.000 studenten, maar nu zijn er al meer dan anderhalf miljoen. Oorspronkelijk gepland om de imams te trainen, zijn ze nu bedoeld voor de kaders voor "het nieuwe Turkije". President Erdogan is zelf een afgestudeerd imam-hatip, en hun alumni houden de belangrijke posten in de regering.
De geleidelijke controle van de AKP-regering over alle aspecten van de Turkse samenleving lijkt op het beleid van 'Gleichschaltung' (coördinatie) door Nazi Duitsland. Net zoals Hitlers eliminatie van Ernest Röhm en zijn bruinhemden, heeft Erdogan zijn voormalige bondgenoot ingeschakeld, Fehullah Gülen, een Turkse geestelijke, inwoner van Pennsylvania, en zijn volgelingen in de Hizmet ('service') beweging.
In 2007 verklaarde het Turkse leger zichzelf tot "de absolute verdedigers van het secularisme". Maar met de steun van de leden van de Gülen-gemeenschap bij de politie en in justitie heeft Erdoğan de militaire en seculiere oppositie verpletterd in een reeks van showprocessen. Echter, de openbaringen van grootschalige corruptie bij de overheid twee jaar geleden, leidde tot beschuldigingen door Erdogan en met "een rechterlijke coup" bij de Gülen-beweging, die heeft geleid tot een zuivering van duizenden politieagenten, rechters en openbare aanklagers, waarvan Erdogan beweerde dat deze "een parallelle staat" vormden.
Net als de Nazi 'Sondergerichte' (speciale rechtbanken) werden speciale daartoe bevoegde rechtbanken opgericht om de politieke tegenstanders van de AKP-regering te elimineren, en te vervangen door speciale rechtbanken, waar uitgebreide bevoegdheden werden toegekend aan slechts één enkele rechter. Deze stap als onderdeel van een herstructurering van de rechtsorde, heeft de controle over de rechterlijke macht door de overheid versterkt.
Een symbiotische relatie heeft zich ontwikkeld tussen Erdogan, de AK-partij en het bedrijfsleven, met een systeem van "vrienden kapitalisme", waarin bedrijven lucratieve contracten worden toegekend in ruil voor donaties aan, bijvoorbeeld, de Jeugd en Onderwijs Service Foundation (TÜRGEV), waar Erdogans zoon Bilal in het bestuur zit.
Bijgevolg voelen bedrijven die niet in het gareel lopen de toorn van de overheid. In 2009 werd de Dogan Media Groep, de grootste in Turkije, getroffen door twee enorme fiscale boetes na de ontdekking van corruptie in AKP kringen. En Bank Asya, die was aangesloten op de Gülen beweging, en de Ipek Media Group zijn overgenomen door de regering. Er is ook een voortdurende zuivering van journalisten, academici. En iedereen die kritiek heeft op het regime van Erdogan wordt aangeklaagd als verraders.
De grootste bedreiging voor de Erdoğan-regering is de haperende groei van Turkije samen met de toename van de werkloosheid en de inflatie. Er is ook een terugslag vanuit Syrië als gevolg van de ideologisch bepaalde steun aan groepen als ISIS en Jabhat al-Nusra Turkije. Daarnaast dreigen de haatdragende retoriek van Erdogan en een escalerende oorlog tegen de PKK (Koerdische Arbeiderspartij) Turkije te splitsen en het land permanent verdeeld achter te laten.
Robert Ellis geeft regelmatig commentaar op Turkse zaken in de Deense en internationale pers.
Bron: President Erdogan and the Turkish Reich | Frontpage Mag