Door Wilfred Hahn | mei 2015
Zo bizar en vaag het monetair beleid over de hele wereld op het huidige punt in de geschiedenis nu is, dit hebben we nog nooit eerder gezien. De hoeders van de Mammon-tempel (de centrale bankiers) hebben een negatieve rente ontworpen (zowel in reële als in nominale termen). Momenteel heeft maar liefst tweederde van de Europese soevereine obligatiemarkten negatieve rendementen.
Waarom is dit gebeurd en wat betekent het? Terwijl vrijwel niemand had voorspeld dat de wereld in een staat van negatieve rente zou vervallen, zal deze stand van zaken wel voor enige tijd blijven bestaan.
Om te beginnen blijven de wereldwijde monetaire oorlogen doorwoeden. Gegeven de aanhoudende (en nog steeds stijgende) hoge schuldgraad en lage economische groei zijn beleidsmakers vatbaar voor een poging tot geldontwaarding. Om dit te doen, snijden ze in de door de overheid gereguleerde tarieven en beginnen met de agressieve monetaire programma's (kwantitatieve versoepeling en 'geldverstrekking').
In de afgelopen twee jaar kochten de vier grote centrale banken (tezamen) meer staatsobligaties op dan er werden uitgegeven. Met andere woorden, de totale uitgifte van staatsobligaties over deze periode is in geld uitgedrukt. Dit is algemeen aangenomen de "centrale bankiers hun vrijheid" en niet feitelijk gebaseerd op recente gegevens. De afgelopen monetaire programma's (na de wereldwijde financiële crisis) deden de economie niet groeien. Toch blijft het "geloof" stevig bestaan.
De laatste tijd heeft Europa antwoord gegeven door het expansieve monetaire beleid aan te passen op zowel de Amerikaanse dollar als op de yen. De euro is als zodanig gedaald in waarde in de afgelopen maanden ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Dit kan alleen voor een korte tijd worden voortgezet. Op de lange duur zal een teleurstellende VS economie (ten opzichte van de huidige optimistische verwachtingen) en een groeiende Europese uitvoer een nieuwe globale onevenwichtigheid te zien geven. En zo blijven de raderen draaien.
In de tussentijd is er een hoog niveau van geloof en vertrouwen in de centrale bankiers. Bijvoorbeeld: volgens een recente enquête van Citibank is een volle tweederde van de deelnemers het erover eens dat de centrale banken volledig onder controle zijn.
Ze zijn de moderne "tovenaars"... het equivalent van de "sjamanen" uit de oudheid. Een bijbelse parallel is wellicht Jannes en Jambres de tovenaars van de farao in de periode van Mozes.
Onlangs zijn er een aantal zware onderzoeksverslagen gepubliceerd, die zich concentreren op het onderwerp 'schuld'. McKinsey Global Instituut (MGI) bracht een update uit van haar verslagen van 2010 en 2012 betreffende de ontwikkeling van de wereldwijde schuld, met de voorname titel 'Schuld en (Niet Veel) Reducering'. Het bevestigt dat nu, na zeven jaar vanaf het begin van de wereldwijde financiële crisis, de schuld over de hele wereld in totaal blijft stijgen. Reducering heeft er technisch gesproken nog niet plaatsgevonden over het geheel genomen. Schuld blijft stijgen over de hele wereld en is voorspeld om te blijven stijgen (gemeten als in verhouding tot het BNP).
Ook de Bank voor Internationale Betalingen bracht een rapport uit getiteld 'Seculiere Stagnaties, dreiging van schuld en andere beweegredenen voor een trage groei in zes jaar'. Zij stelt dat de grote schulddreiging (extern, private en publiekelijk) een belangrijke reden is geweest waarom economische vorderingen tot nu toe zo traag zijn geweest. Deze instelling wijst erop dat een belangrijke markeerpunt voor het afwikkelen van een crisis, een aanzienlijke vermindering van schuld is. Darkly concludeert dat "[...] cijfers een hoge hefboomwerking laten zien met een blijvende tegenwind in de ongeveer 6 jaar na de eerste crisis."
Dus daar hebben we het. Schuld (de hefboom) is nog steeds toenemend over het geheel genomen volgens MGI. En de B.I.S. zegt dat dit het tegenovergestelde is van wat is vereist om een einde te maken aan de trage economische groei en om de crisis te beëindigen.
Hoe krijgen de beleidsmakers deze schijnbare impasse rond? Volgens het "nieuwe economisch denken" is er een eenvoudig antwoord, namelijk dat men zich alleen moet concentreren op de netto overheidsschuld (niet bruto).
In het bijzonder moet men zich alleen op de netto overheidsschuld concentreren, die gesaldeerd is uit de centrale bank obligaties. Om dit te illustreren, wijst McKinsey erop dat het totale overheidsschuldenniveau in de VS zou dalen tot 67% van het BNP in tegenstelling tot een bruto totaal van 89% van het BNP. Voila. Deze schuld verdwijnt dan vrijwel tot absoluut niets. Immers, de rente-inkomsten, ontvangen op deze obligaties, worden in ieder geval terugbetaald naar de US schatkist.
Overweeg de transformatie van het schuldenniveau van Japan wanneer het gezien wordt als de nettoschuld van de centrale bank obligaties: de netto overheidsschuld daalt dan met een equivalent van 141% van het BNP!
Dit zou een gratis lunch zijn volgens de "nieuwe economische denkers". Centrale banken kunnen staatsobligaties blijven kopen (in secundaire of primaire markten) en hoeven geen zorgen te hebben over eventuele gaten in hun balans. Het maakt niet uit voor een instelling die geld kan creëren. Op deze manier zullen de stijgende bruto schuldniveaus goedaardig blijken te zijn — en eigenlijk zeer stimulerend — zonder de netto overheidsschuld te verhogen.
Natuurlijk, dit zijn rook en spiegels en het kan geen gratis lunch zijn. Uiteindelijk zal er een prijs worden betaald... met rente.
Zoals we al vaak vermeldden in deze updates, verwachten we een daling in deze ongebreidelde tierende 'geldverstrekking' die gevoerd wordt door alle grote centrale banken. Hoe snel? We kunnen het niet precies zeggen. We hebben echter minder twijfels over het resultaat dat daarop zal volgen.
Het zal een wervelwind van misleidende trends en ontwikkelingen worden, onderhevig aan een wanhopige en immorele herverdeling van de rijkdom. Wij verwachten weinig tegenstand bij deze laatste pogingen, omdat de waarden van de financiële activa zeker zullen blijven stijgen. Dit is de zekerste manier om de aandacht af te leiden van de echte onderliggende vernietiging. Dit alles speelt nu al een aantal jaren.
Nochtans zullen de uiteindelijke gevolgen van dit onverstandige beleid zeer verschrikkelijk zijn, en een nog groter percentage van de samenleving zal vast komen te zitten en economisch worden onderdrukt. Alleen zo lang als dit "Ponzi" (oplichter) type beleid kan doorgaan.
Voor bronnen op de "eindtijdeconomie" kan men zich abonneren op de gratis nieuwsbrief, Eternal Value Review, bezoek de website van Wilfred.
Bron: Eternal Value Review
Over de auteur: Wilfred J. Hahn is een globaal econoom/strateeg. Voorheen top-ranked global analist, directeur van onderzoek voor een grote bank op Wall Street investeringen, en hoofd van Canada's grootste wereldwijde investeringsoperatie, zijn geschriften hebben een focus op de eindtijd-rol van geld, economie en globalisering. Hij is geciteerd over de hele wereld en zijn geschriften gereproduceerd in tal van andere publicaties en talen.
Bron: Wilfred Hahn